Jan Brokken

Jan Brokken werd op 10 juni 1949 in Leiden geboren, kort nadat zijn ouders vanuit Nederlands-Indië waren teruggekeerd. Hij groeide op in het Zuid-Hollandse dorp Rhoon, waar zijn vader als dominee actief was. Al vroeg voelde Brokken zich op meerdere manieren “buitenstaander” — hij kon niet direct mee in de herinneringen aan de oorlog, en zijn belangstelling voor andere culturen, literatuur en muziek leek hem van huis uit meegegeven.

Hij studeerde journalistiek in Utrecht en politieke wetenschappen in Bordeaux, waarna hij in 1973 in dienst trad bij Trouw en later bij de Haagse Post. Hij schreef reportages, portretten en interviews — een aantal bundelingen daarvan verschenen onder titels als Het volle literaire leven, Met musici, Spiegels. In 1988 nam hij afscheid van de journalistiek (in zijn woorden: “de reguliere journalistiek”) en wijdde hij zich volledig aan het schrijven.

In 1984 debuteerde Brokken met de roman De provincie, deels geïnspireerd op zijn jeugd in Rhoon. Zijn verhalenbundel De zee van vroeger (1986) leverde hem de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs op. In de loop van zijn carrière schreef hij zowel fictie als literaire non-fictie, vaak met autobiografische, historische of reiscomponenten.

In een aantal van zijn boeken speelt muziek een rol. Een van de meest sprekende voorbeelden is In het huis van de dichter (2008). Dit boek vertelt de vriendschap tussen Brokken en de Russisch-Nederlandse pianist Youri Egorov, over zijn vlucht uit de Sovjetunie, zijn worstelingen en zijn tragische lot. Brokken hanteert een hybride stijl tussen biografie en roman, waarin hij persoonlijke herinneringen afwisselt met feiten.

In Mijn kleine waanzin (waarin hij deels terugblikt op zijn jeugd) en in andere werken komt muziek soms als element op in beschouwingen of als achtergrondmotief. In Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin bespreekt hij de invloed van klassieke muziek (Chopin) in de Caribische context. En in De tuinen van Buitenzorg, een van zijn latere werken, verweeft Brokken in zijn reconstructie van zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië culturele kruisbestuivingen, waarbij hij verwijst naar componisten, muziek, literatuur en koloniale uitwisselingen.

Naast literaire erkenning werden vier van zijn boeken verfilmd: De provincie, Goedenavond, Mrs. Rhys (als documentaire), Jungle Rudy, en een vijfde filmadaptatie is in ontwikkeling. Brokken woont afwisselend in Amsterdam en aan de Franse Atlantische kust, en is vaak op reis — met een bijzondere interesse in de Baltische landen. Zijn onderzoek naar de Baltische staten leidde tot het succesvolle Baltische zielen, een meesterlijk mengsel van familiegeschiedenissen en cultuurgeschiedenis.